Μια απλή εξέταση και µια απλή επέµβαση αποτελούν ίσως την πιο αποτελεσµατική αντιµετώπιση της αντρικής υπογονιµότητας.
Στο κοινωνικό υποσυνείδητο υπαίτια για την αδυναµία σύλληψης θεωρείται πρωτίστως η γυναίκα. Και όµως, ο προγεννητικός έλεγχος θα πρέπει να ξεκινάει από τον άντρα, καθώς σε ποσοστό 70% υπεύθυνος για το πρόβληµα είναι αυτός.
Οι αιτίες
Η αντρική υπογονιµότητα οφείλεται κυρίως σε κιρσοκήλη ή σε κατεστραµµένο σπερµατικό επιθήλιο (το οποίο παράγει λίγα ή καθόλου ή κακής ποιότητας σπερµατοζωάρια).Υπάρχει ωστόσο και ένα µικρό ποσοστό αντρών οι οποίοι δεν παράγουν σπέρµα, χωρίς όµως να υπάρχει εντοπισµένη αιτιολογία.
Πώς γίνεται ο έλεγχος
Το σπερµοδιάγραµµα
Πρόκειται για µια εξέταση η οποία ελέγχει την ποιότητα του σπέρµατος (αριθµό, κινητικότητα και µορφολογία) και γίνεται µε τον εξής απλό τρόπο: ο άντρας µε αυνανισµό (αυστηρά) δίνει σπέρµα ύστερα από 4 µέρες υποχρεωτικής αποχής από το σεξ. Εφόσον το αποτέλεσµα είναι φυσιολογικό, η εξέταση του άντρα σταµατάει και γίνεται έλεγχος της γυναίκας. Αν όµως το σπερµοδιάγραµµα δεν βγει φυσιολογικό, υπολείπεται δηλαδή σε αριθµό (ολιγοσπερµικός άντρας) ή κινητικότητα (ασθενοσπερµικός) ή µορφολογία (τερατοσπερµικός) ή και στα τρία µαζί (ολιγο-ασθενο-τερατοσπερµία), τότε περνάµε σε περαιτέρω έλεγχο του άντρα. Πάντως το µη φυσιολογικό σπερµοδιάγραµµα, εκτός από την κακή παραγωγή σπέρµατος, µπορεί να οφείλεται και σε προβληµατική ή και καθόλου µεταφορά σπέρµατος (π.χ. το σπέρµα έχει «φράξει» και δεν µπορεί να βγει από τους όρχεις ή τη σπερµατοδόχο κύστη). Η απόφραξη σπέρµατος ή η αζωοσπερµία (παντελής έλλειψη σπέρµατος) εντοπίζεται µε εκτενέστερο έλεγχο. Για σίγουρα συµπεράσµατα ωστόσο συνιστάται η επανάληψη της εξέτασης ύστερα από 2 µήνες.
Τρίπλεξ και ορµονικός έλεγχος
Όταν το σπερµοδιάγραµµα δεν είναι φυσιολογικό, ο άντρας υποβάλλεται σε τρίπλεξ οσχέου (υπέρηχο οσχέου και όρχεων) και ορµονικό έλεγχο (µέτρηση ορµονών). Με το τρίπλεξ ελέγχεται α. αν οι όρχεις έχουν φυσιολογικό µέγεθος, β. αν έχουν φυσιολογική σύσταση (αν το υλικό τους, από το οποίο παράγονται τα σπερµατοζωάρια, είναι καλό) και κυρίως γ. αν ο ασθενής πάσχει από κιρσοκήλη (κιρσοί των φλεβών του όρχεως που εµποδίζουν να φύγει το αίµα και ανεβάζουν τη θερµοκρασία στην περιοχή). Με τον υπέρηχο εξετάζεται επίσης αν η ανατοµία της περιοχής είναι φυσιολογική. Ο ορµονικός έλεγχος γίνεται για να φανεί αν το ορµονικό σύστηµα, το οποίο δίνει το έναυσµα για τη σπερµατογένεση, λειτουργεί καλά ή όχι. Αν υπάρχουν ανωµαλίες στις ορµόνες (πτώση τεστοστερόνης, αύξηση προλακτίνης FSH ή LH), πρέπει να ρυθµιστούν µε θεραπεία.
Πώς θεραπεύεται
Οι θεραπευτικές προσεγγίσεις της αντρικής υπογονιµότητας περιλαµβάνουν α. χειρουργείο (για την κιρσοκήλη) και β. φαρµακευτική αγωγή - σπερµοδιέγερση (όταν το σπέρµα είναι ασθενικό, αλλά δεν υπάρχει κιρσοκήλη). Η επιτυχία της επέµβασης για την κιρσοκήλη φτάνει το 60-70% και µπορεί να βοηθήσει σηµαντικά το ζευγάρι να συλλάβει, αποτρέποντας συχνά την καταφυγή σε εξωσωµατική. Αλλά ακόµα και να χρειαστεί να προχωρήσουν σ’ αυτήν,
ο άντρας αποκτά καλύτερο σπέρµα, αυξάνοντας τις πιθανότητες επιτυχίας.
Η φαρµακευτική αγωγή γίνεται µε σπερµοδιεγέρτες, αλλά δεν έχει ανάλογα ποσοστά επιτυχίας. Αντιθέτως, έχει µεγαλύτερες παρενέργειες.
Μάθετε ότι...
• Η κιρσοκήλη δεν έχει άλλη επίπτωση στην υγεία του άντρα παρά µόνο υπογονιµότητα.
• Στην περίπτωση αζωοσπερµίας (ολική καταστροφή του σπερµατικού επιθηλίου, µε αποτέλεσµα νεκρά ή καθόλου σπέρµα) γίνεται βιοψία όρχεως για να ελεγχθεί αν υπάρχουν ζωντανά σπερµατοζωάρια. Αν υπάρχουν, µπορούν να καταψυχθούν και να γίνει εξωσωµατική. ∆ιαφορετικά δεν υπάρχει λύση και το ζευγάρι θα πρέπει να σκεφτεί σοβαρά τη λύση της υιοθεσίας ή ξένου δότη.
info
Το ότι ένας άντρας έχει εκσπερµάτιση δεν σηµαίνει ότι έχει και σπέρµα.
Οι εναλλακτικές λύσεις
Σε περίπτωση που ακόµα και µε την αφαίρεση της κιρσοκήλης ή τη φαρµακευτική αγωγή το σπερµοδιάγραµµα δεν βελτιώνεται και εφόσον υπάρχουν –έστω και ασθενικά– σπερµατοζωάρια,
ο άντρας µπορεί να προχωρήσει σε σπερµατέκχυση (εµπλουτισµός του σπέρµατος σε εργαστήριο) προκειµένου να γίνει εξωσωµατική µε ή χωρίς ορµονική διέγερση της γυναίκας.
mensonly.gr
